Θέσεις της ΑΔ.Ε.Κ.Ε. για το σχέδιο νόμου του ΥΠΑΙΘ και την ζωντανή μετάδοση μαθημάτων

Εν μέσω πανδημίας το Υπουργείο Παιδείας έδειξε μεγάλη σπουδή να καταθέσει ένα νομοσχέδιο με σοβαρές συνέπειες για τη σχολική ζωή. Η στάση αυτή συνιστά αντιδημοκρατική κίνηση που επαναφέρει αναμνήσεις της Δεξιάς που έχουν καταδικαστεί στη συνείδηση των εκπαιδευτικών και της Ελληνικής κοινωνίας.

 Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αρνείται για άλλη μια φορά το διάλογο, έχει κάνει έναν προγραμματισμό συντηρητικού μετασχηματισμού της παιδείας και της κοινωνίας και κάθε “χρονοβόρα” δημοκρατική διαδικασία θεωρείται εμπόδιο. Εδώ συγκεκριμένα σκέφτηκε ότι, όταν μια κοινωνία είναι σε κατάσταση σοκ, θα δεχτεί εύκολα τα πάντα. Δείχνουν ότι είναι έτοιμοι να μας αντιμετωπίσουν με όρους όπως αυτούς της προληπτικής επιστράτευσης.

Παρά ταύτα, η ΑΔ.Ε.Κ.Ε. διάβασε προσεχτικά το σχέδιο νόμου με ανοιχτά μάτια και αυτιά για να εντοπίσει τις τυχόν αρνητικές ή θετικές ρυθμίσεις. Χωρίς ευκολίες και κραυγές και ασπρόμαυρη σκέψη, καταλήξαμε στους παρακάτω άξονες κριτικής:

 ˜ Το σχέδιο νόμου ασχολείται με θέματα αξιολόγησης των μαθητών στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Δυστυχώς το υπουργείο θεωρεί ότι αξιολόγηση είναι συνώνυμη με την εξέταση και ταυτισμένη με τη βαθμολογία, προχωρώντας σε αύξηση του αριθμού των μαθημάτων που εξετάζονται στο τέλος της διδακτικής χρονιάς στο Γυμνάσιο. Επιμένει δηλαδή σε παραδοσιακές και αναχρονιστικές αντιλήψεις που σκοπεύουν στην ιεράρχηση και πειθάρχηση των μαθητών μέσα από τον αυταρχισμό και την επιβολή ποινών.

˜* Στα πλαίσια αυτής της αναχρονιστικής αντίληψης της κυβέρνησης είναι και η επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στα απολυτήρια. Εμείς θεωρούμε ότι η αναγραφή της διαγωγής στα απολυτήρια δεν έχει καμία σχέση με τις αρχές της σύγχρονης παιδαγωγικής και φέρνει στο προσκήνιο παιδαγωγικές αντιλήψεις προηγούμενων εποχών.

˜ * Μέσα στο ίδιο αντιδραστικό πλαίσιο εντάσσεται και η επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας. Η λειτουργία της τράπεζας έρχεται σε αντίθεση, δυναμιτίζει και διαστρεβλώνει ολόκληρη την παιδαγωγική διαδικασία που στο εξής θα προσανατολίζεται μόνον στην διδασκαλία των θεμάτων της τράπεζας, ολοκληρώνοντας τη μετατροπή του Λυκείου σε ένα συνεχές εξεταστικό κέντρο. Η τελική αξιολόγηση μετατρέπεται πλέον σε διδακτικό στόχο. Έτσι, ό,τι δεν περιλαμβάνεται στην τράπεζα τίθεται αυτόματα εκτός διδασκαλίας.

Όμως η λογική της Τράπεζας Θεμάτων είναι προβληματική και σε ακόμα βαθύτερο επίπεδο και καταδεικνύει ότι το Υπουργείο αντιλαμβάνεται το σχολείο σαν “φάμπρικα” το προϊόν της οποίας πρέπει να είναι τυποποιημένο και να υπόκειται σε μια ομογενοποιημένη διαδικασία ελέγχου ποιότητας και πιστοποίησης, αγνοώντας κοινωνικούς, γεωγραφικούς και άλλους παράγοντες που διαφοροποιούν τις αφετηρίες, τις δυνατότητες και τους μαθησιακούς στόχους.

Να θυμίσουμε εδώ ότι η Τράπεζα θεμάτων σε συνδυασμό με τον τρόπο προαγωγής των μαθητών, όπως εφαρμόστηκαν το 2013-2014 αύξησε κατακόρυφα τη σχολική αποτυχία, εξαπλασίασε τους μετεξεταστέους, από 4% σε 24%, ανάγκασε πολλές οικογένειες στην καταφυγή στην παραπαιδεία από την Α Λυκείου και άσκησε  πίεση στους εκπαιδευτικούς να προχωρήσουν στο κυνήγι της ύλης σε βάρος του παιδαγωγικού έργου.  

Πρότυπα-Πειραματικά

Το νομοσχέδιο της Κεραμέως αντί να συμβάλει στην βελτίωση, επί της ουσίας, του Θεσμού των Πειραματικών σχολείων, και του χαρακτήρα τους ως Πειραματικών, εισάγει το θεσμό των Προτύπων σχολείων δίπλα στα Πειραματικά, χωρίς καμία τεκμηρίωση, αλλά για καθαρά ιδεοληπτικούς λόγους.

˜* Στα Πρότυπα σχολεία οι μαθητές και μαθήτριες θα εισάγονται με εξετάσεις και δοκιμασίες δεξιοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε τη συγκέντρωση μεγάλου μέρους των ιδιαίτερα καλών μαθητών σε λίγα ή ένα σχολείο, ανάλογα την πόλη. Το Πρότυπο σχολείο είναι ένα αφύσικο σχολείο, ενάντια σε κάθε σοβαρή σύγχρονη παιδαγωγική διαδικασία που εντείνει τις ταξικές διαφορές.

˜* Το δεύτερο στοιχείο που εξάγεται από την ανάγνωση του σχεδίου νόμου, σε ό,τι αφορά τα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία, είναι ότι η κυβέρνηση τα μετατρέπει στον οδικό χάρτη για την εφαρμογή της πολιτικής της σε σχέση με την αξιολόγηση του διδακτικού έργου σε όλους τους τύπους σχολείων. Η απόληξη αυτής της εφαρμογής στο σύλλογο των καθηγητών είναι ο σχολικός συντονιστής, ο οποίος θα συντάσσει εκθέσεις για τους συναδέλφους του και που θα μεταβιβάζει κατόπιν στα ανώτερα αξιολογικά κλιμάκια. Η δομή αυτή θα έχει, κατά τη γνώμη μας, δηλητηριώδεις επιδράσεις στην ατμόσφαιρα και στο κλίμα του σχολείου.

Αλλαγές στα ΕΠΑΛ

Με το ηλικιακό όριο των 17 ετών που θέτει το Άρθρο 51 του νομοσχέδιου Κεραμέως, για την εγγραφή ή μετεγγραφή στα ΕΠΑΛ, δεν επιτρέπεται η φοίτηση στα ΕΠΑΛ σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό μαθητών.

˜ Οι περισσότεροι καθηγητές των ΕΠΑΛ καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες μέσα από τη δουλειά τους, για να αναδείξουν την αξία της τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης κάτω από αντίξοες συνθήκες, σε ακατάλληλα σε πολλές περιπτώσεις κτίρια, με ελλιπή εξοπλισμό και υποστελέχωση εκπαιδευτικού προσωπικού. Αυτό που σήμερα απαιτείται είναι η ανάπτυξη και η ποιοτική βελτίωση της τεχνικής εκπαίδευσης, δηλαδή η αξιοποίηση του ικανού και πλούσιου εκπαιδευτικού της δυναμικού, πράγμα για το οποίο το παρόν νομοσχέδιο δεν λαμβάνει καμία μέριμνα. Κανείς δεν είναι ικανοποιημένος από την εικόνα της τεχνικής εκπαίδευσης, αλλά χρειάζονται βήματα μπροστά και όχι προς τα πίσω.

˜* Στο νέο Νομοσχέδιο δεν υπάρχει ο αντίστοιχος ηλικιακός περιορισμός στην εγγραφή μαθητών στα Γενικά Λύκεια καταργώντας έτσι την ισότητα ανάμεσα στους δύο τύπους Λυκείων και καταστρατηγώντας το δικαίωμα του προσανατολισμού για τους άνω των 17 ετών μαθητές/τριες προς την Επαγγελματική Εκπαίδευση.

* Η μείωση του μαθητικού δυναμικού στα ημερήσια ΕΠΑΛ που θα επιφέρει η πιθανή ψήφιση του Ν/Σ, θεωρούμε ότι δεν θα βελτιώσει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, όπως υπαινίσσεται το Υπουργείο, αντίθετα θα προκαλέσει από την μία συρρίκνωση ή και κλείσιμο ακόμη Σχολείων, λόγω της μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου μαθητικού πληθυσμού και από την άλλη υπεραριθμίες με πιθανές καταργήσεις οργανικών θέσεων. Θα υπάρξει μεγάλη αναστάτωση στα ΕΠΑΛ και θα οδηγήσει σε νέες μεγάλες περιπέτειες την ήδη πληγωμένη τεχνική εκπαίδευση, όπως επίσης και τους συναδέλφους των ΕΠΑΛ που πιθανόν να ξαναζήσουν παρόμοιες με το 2013 καταστάσεις, με νέες διαθεσιμότητες ή ακόμα και πιθανή επαναφορά της κινητικότητας στους εκπαιδευτικούς.

* Υποχρέωση της πολιτείας είναι να δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως ηλικίας, να φοιτήσουν, όπου αυτοί επιλέξουν και να μην έχουν αυτό το δικαίωμα μόνον όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν σε ιδιωτικές σχολές.

Αναπληρωτές

Αρνητικά σημεία του νομοσχεδίου είναι ότι:

˜* Οι  αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι που για οποιονδήποτε λόγο δεν αναλαμβάνουν υπηρεσία εντός πέντε (5) ημερών από την ημερομηνία που ορίζεται στην ανακοίνωση της πρόσληψης ή αναλαμβάνουν υπηρεσία και στη συνέχεια παραιτούνται, αποκλείονται από τις προσλήψεις κατά το σχολικό έτος που διανύεται κατά την ανακοίνωση της πρόσληψης, καθώς και κατά το επόμενο σχολικό έτος.

˜* Παραμένει το ανώτερο όριο των 120 μονάδων για την εκπαιδευτική τους προϋπηρεσία.

Με το νέο άρθρο 43 στο νομοσχέδιο, δεν υπολογίζεται ολόκληρη η δημόσια προϋπηρεσία αναπληρωτών που πραγματοποιήθηκε σε διαφορετικούς κλάδους εκπαιδευτικών  αλλά ΜΟΝΟ η προϋπηρεσία που έχει διανυθεί στον κλάδο που είναι ο κάθε αναπληρωτής υποψήφιος.

   

Εξωτερική αξιολόγηση - Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Τέλος, αρνητική εξέλιξη είναι το άρθρο 47Β που εισάγει την εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό έργο τους. από τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ.   

* Οι παρεμβάσεις για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, τον εκπαιδευτικό εμπιστοσύνης αλλά και για το λεγόμενο «κόντρα μάθημα» στη Γ΄ Λυκείου (η έκφραση «κόντρα» είναι άκρως αποτυχημένη) μπορούν υπό προϋποθέσεις να αποβούν θετικές και να προσφέρουν στη βελτίωση της σχολικής ζωής, της αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικών-μαθητών και της διεύρυνσης της εγκύκλιας μόρφωσης των παιδιών. Αν δεν πάρουν ουσιαστικό περιεχόμενο θα παραμείνουν κενό γράμμα, όπως πολλά άλλα στην ιστορία της εκπαίδευσης.

Ζωντανή μετάδοση στο σχολείο

 Πολλές φορές έχουμε σκεφτεί ότι όπως οι συμπολίτες μας βλέπουν τη δουλειά μας με τα παιδιά στο μαθητικό θέατρο ή σε εκδηλώσεις του σχολείου, έτσι θα θέλαμε να δουν και τη δουλειά μας στην τάξη. Θα θέλαμε επίσης να παρακολουθούμε τις διδασκαλίες των συναδέλφων μας και να παρακολουθούν αυτοί τις δικές μας, έχοντας με αυτόν τον τρόπο μια πολύ καλή διάδραση και συνεργασία. Θα βλέπαμε θετικά και ένα θεσμό σαν του Λαϊκού Πανεπιστημίου όπου οι εκπαιδευτικοί θα έκαναν διαλέξεις και διδασκαλίες για το ευρύ κοινό. Ονειρευόμαστε μια τάξη και έναν εκπαιδευτικό με διαύλους επικοινωνίας με την κοινωνία.

Όμως σε καμιά περίπτωση δεν θα αφήναμε και δεν θα αφήσουμε τα παιδιά της τάξης μας βορά στα μάτια του κάθε τυχαίου. Μέσα στην τάξη τα παιδιά έχουν δικαίωμα να πετύχουν ή να αποτύχουν, να  μουτρώσουν ή να δακρύσουν, να δείξουν την αγάπη τους ή τη δυσαρέσκειά τους, να αφαιρεθούν ή να ξυστούν χωρίς να σκέφτονται τον παραμορφωτικό φακό της κάμερας και όλα τα μάτια που θα τα βλέπουν πίσω από αυτήν.

 Η παιδαγωγική είναι σχέση ανθρώπων και στις ανθρώπινες σχέσεις υπάρχουν ρητοί και άρρητοι κανόνες. Η τηλεοπτική κάμερα και κυρίως η δημόσια αναπαραγωγή της συνιστά διαστροφή και βιασμό της παιδαγωγικής σχέσης. Πόσο άσχετος από τάξη ήταν αυτός που το πρότεινε  αλλά και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου που το νομοθέτησε. (Άσχετη ή επικίνδυνα κουτοπόνηρη σε σχέση με την επικείμενη ατομική αξιολόγηση μας από συμβούλους-συντονιστές-επιθεωρητές της νεοδεξιάς κυβέρνησης;)

   

Η ηγεσία του υπουργείου είχε τη δυνατότητα να ανοίξει το σχολείο μόνο για τη Τρίτη Λυκείου και όλοι οι άλλοι μαθητές να συνεχίσουν την εξ αποστάσεως. Για λόγους ακατανόητους παιδαγωγικά ή πειραματικούς σε σχέση με την πανδημία, ανοίγει τα σχολεία και νομοθετεί αυτό το απαράδεκτο μέτρο της ζωντανής μετάδοσης. Το μέτρο αυτό προσκρούει σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των εκπαιδευτικών και κυρίως των παιδιών,  σε καμιά περίπτωση δεν θα γίνει δεκτό από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Οπότε,

Με βάση τα παραπάνω καλούμε την κυβέρνηση να αποσύρει το σχέδιο νόμου και να ανοίξει ένα πλατύ διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα. Αν δεν το κάνει, θα βρει τους καθηγητές – και όχι μόνον - απέναντι. Ήδη με την πίεση που ασκούμε αυτόν τον καιρό, το Υπουργείο απέσυρε το ηλικιακό όριο των 17 ετών για την εγγραφή-μετεγγραφή των μαθητών στα ΕΠΑΛ και ακόμη ανακοίνωσε την προαιρετικότητα της ζωντανής μετάδοσης των μαθημάτων. Φυσικά και με την πρώτη ευκαιρία θα προσπαθήσει να επαναφέρει το ηλικιακό όριο όπως και να μετατρέψει την προαιρετικότητα της ζωντανής μετάδοσης  σε υποχρεωτικότητα, με μία μελλοντική εγκύκλιο. Πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας για την οριστική  ακύρωση της τροπολογίας αυτής. 

Η εκπαιδευτική κοινότητα, πρέπει άμεσα να διατυπώσει τις δικές της ξεκάθαρες απόψεις γύρω από τη λειτουργία και τη δομή του Σχολείου. Είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου ενορχηστρωμένη επικοινωνιακή επίθεση. Απέναντι στην επίθεση αυτή, τα όπλα μας πρέπει να είναι η απεξάρτηση του εκπαιδευτικού κινήματος από τις κομματικές παρατάξεις και οι τεκμηριωμένες προτάσεις μας.

  Αδέσμευτη Ενωτική Κίνηση Εκπαιδευτικών  ΑΔ.Ε.Κ.Ε.

 

                                                                         Σέρρες, 31-5-2020